Lezing Kunstdetective Arthur Brand | Kunst10Daagse

‘De kunstcriminaliteit is goed voor zo’n 8 miljard euro’, zegt Brand. Hij baseert zich op cijfers van de CIA, die heeft berekend dat het daarmee de derde grootste criminele geldstroom ter wereld is. Brand raakt betrokken bij zaken die wereldwijd het nieuws halen, zoals het Evangelie van Judas, Hitlers paarden, het Westfries Museum in Hoorn en vele andere. De totale waarde van mede door Brand opgeloste zaken wordt geschat op meer dan 150 miljoen euro.

Arthur Brand zijn grootvader vertelt hem smeuïge verhalen over een schoolgenoot van hem, Han van Meegeren, de wereldberoemde vervalser die tijdens de Tweede Wereldoorlog valse schilderijen wist te verkopen aan Rijksmaarschalk Herman Goering. Na een studie Spaans en geschiedenis besluit hij dan ook zich te verdiepen in de kunst- en antiquiteitenhandel, een handel waarin jaarlijks tientallen miljarden omgaan.

Brand heeft zijn eigen werk als kunstonderzoeker gecreëerd zodra hij besefte hoe groot de illegale kunsthandel was. Kunst en criminaliteit blijken goed samen te gaan en lieden van allerlei pluimage houden zich ermee bezig. Dit gezelschap wordt wel eens aangeduid als de ‘kunstmaffia’. Zo zijn er scrupuleuze kunsthandelaren en vervalsers die hun klanten voor grof geld tillen. Naar schatting is er met een kwart van alle verkochte kunst en antiquiteiten iets mis, van stiekeme restauraties tot complete vervalsingen.

Maar er zijn nog andere vormen van kunstcriminaliteit. De Italiaanse maffia en de terroristen van de IRA pakken het grootschalig aan: enkele van de grootste kunstroven uit de geschiedenis staan op hun naam. Het merendeel van de geroofde kunst duikt nooit meer op. De schilderijen die in 1990 werden gestolen uit het Isabella Stewart Gardner Museum te Boston, met een waarde van maar liefst $ 500 miljoen, zijn nog altijd spoorloos. Zowel de maffia als de IRA geldt als verdachte in deze zaak.

Arthur Brand zorgde voor de doorbraak in diverse spraakmakende zaken. Hij vond eeuwenoude schatten terug, ontmaskerde vervalsers, loste museumroven op en traceerde geroofde kunst die tentoongesteld worden in wereldberoemde musea. Daarvoor trad hij regelmatig op als onderhandelaar tussen partijen die in het bezit zijn van illegale kunst, de eigenaren zoals musea en internationale politiediensten. Hij heeft zijn sporen in de kunstwereld duidelijk nagelaten.

Lezing

Brand spreekt over kunst en criminaliteit, en over zijn avontuurlijke zoektocht naar grote schatten. Spannende en verrassende verhalen waarbij hij zelf betrokken is geweest en die internationaal de pers haalden. Toegankelijk, vermakelijk maar ook leerzaam. Zoals Confucius al onderwees: ‘Study the past if you would define the future’.